Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej

Pod pojęciem znacznego pogorszenia sytuacji życiowej, o jakim mowa w art. 446 § 3 k.c. należy rozumieć nie tylko pogorszenie się sytuacji materialnej osoby bliskiej zmarłego poszkodowanego, ale także pogorszenie się sytuacji takiej osoby w zakresie pozaekonomicznym. Szczególnie, że art. 446 § 3 k.c. ma umożliwić naprawienie szkód majątkowych, aczkolwiek niekiedy trudnych do uchwycenia i wymierzenia. Określając wysokość odszkodowania przyznanego najbliższym członkom rodziny osoby zmarłej z powodu wypadku zawinionego przez inną osobę, jeżeli wskutek śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej, Sąd jest obowiązany wziąć pod uwagę różnicę między stanem, w jakim znaleźli się członkowie rodziny zmarłego po jego śmierci, a przewidywanym stanem materialnym, gdyby zmarły żył. Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, ale także na utracie rzeczywistej możliwości uzyskania stabilnych warunków życiowych oraz ich realnego polepszenia (patrz: wyrok SA w Łodzi z 27.06.2013 r., sygn. akt I ACa 183/13 , Lex nr 1349956) .

Ocena, czy nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji członków rodziny zmarłego nie może odnosić się wyłącznie do stanu z dnia śmierci poszkodowanego, ale musi prowadzić do porównania hipotetycznego stanu odzwierciedlającego sytuację, w jakiej w przyszłości znajdowaliby się bliscy zmarłego, do sytuacji, w jakiej znajdują się w związku ze śmiercią poszkodowanego (wyrok SN z 21.06.2013 r., sygn. I CSK 614/12, Lex nr 1383227).

Negatywne konsekwencje śmierci osoby bliskiej w postaci choroby, osłabienia aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężenia trudności dnia codziennego prowadzą także do „znacznego pogorszenia sytuacji życiowej” najbliższych członków rodziny zmarłego poszkodowanego, gdyż wpływają na sytuację majątkową tych osób. (vide: wyrok SN z 19.11.2008 r., III CSK 154/08) .

Istotne pogorszenie sytuacji życiowej w przypadku straty matki nie budzi wątpliwości. Gdyby wypadek nie miał miejsca, jakość życia powódki w porównaniu do stanu obecnego byłaby diametralnie inna.

I. G. (1) w wyniku śmierci matki utraciła wymierną pomoc w sprawach życia codziennego, która zwłaszcza w świetle ograniczeń w funkcjonowaniu powódki byłaby bezcenna. Powódka była z matką silnie związana, matka wpierała ją w nauce, powódka mogłaby liczyć na jej radę i pomoc po urodzeniu dziecka, ale przede wszystkim w codziennym życiu po wypadku. Strata matki w tak młodym wieku, w sytuacji znacznego uszczerbku na zdrowiu, z pewnością wpłynęła na powódkę negatywnie, zwłaszcza, że nie ma ona tak dobrych relacji z ojcem.