Renta alimentacyjna dla najbliższych

Zgodnie z art. 446 § 2 zd. 1 k.c. osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego.

Należy podkreślić, że renta przyznawana na podstawie tego przepisu ma charakter odszkodowawczy, a nie alimentacyjny (por. wyrok SN z 21 listopada 1995 r., III CRN 46/95, Prok. i Pr. 1996, Nr 5, s. 33). Stanowi wynagrodzenie straty, jakiej doznała osoba uprawniona do alimentacji przez niemożność uzyskania świadczenia zezwalającego na zaspokojenie wszystkich jej potrzeb; ma kompensować korzyści jakie uprawniony utracił przez śmierć poszkodowanego.

O kręgu osób uprawnionych z mocy prawa do alimentów przesądzają przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Należą do niech małoletnie dzieci (art. 133 § 1 k.r.o.).

W zasadzie o wysokości renty przesądzają analogiczne okoliczności, jak i o wysokości świadczeń alimentacyjnych. Okolicznościami tymi są: potrzeby poszkodowanego oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zmarłego. Jedyna różnica w stosunku do sformułowania zawartego w przepisie art. 135 k.r.o. jest taka, że art. 446 § 2 k.p.c. nie odwołuje się do usprawiedliwionych potrzeb poszkodowanego. Na gruncie niniejszej sprawy niuans ten nie ma zresztą praktycznego wymiaru, gdyż zasądzona kwota renty ma tak niewielką wysokość, że trudno uznać aby zaspokajała potrzeby inne niż tylko usprawiedliwione.

Przy ustalaniu renty powinna być brana pod uwagę hipotetyczna wysokość świadczeń alimentacyjnych, do jakich byłby zobowiązany zmarły. Oznacza to, że konieczne jest uwzględnienie hipotetycznych możliwości zarobkowych zmarłego, w kontekście istniejących możliwości na rynku pracy, wysokości możliwego do uzyskania wynagrodzenia, ze względu na posiadane przez zmarłego kwalifikacje i prawdopodobieństwo zachowania się jego w przyszłości ( wyrok SN z 28 lipca 2005 r., V CK 31/05, MoP 2005, Nr 17, poz. 827).

VIII Ca 373/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Toruniu z 2014-10-15