Praktyczne zagadnienia związane ze stosowaniem przepisów regulujących odpowiedzialność cywilną posiadaczy i kierujących pojazdami mechanicznymi. Porady prawne, opinie, komentarze, orzecznictwo sądowe, poglądy nauki.

4/09/2008

Pogorszenie sytuacji życiowej

Brak komentarzy :
Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego najbliższy członek rodziny zmarłego może domagać się przyznania mu stosownego odszkodowania, jeżeli wskutek śmierci poszkodowanego nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej osoby najbliższej.

Zgodnie z art. 446 § 3 kc sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z roku 2005, VI ACa 1510/2005). Przez sytuację życiową, w rozumieniu art. 446 § 3 kc należy rozumieć ogół czynników składających się na położenie życiowe jednostki, także trudno wymierzalne wartości ekonomiczne (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 lipca 1976 r., IV CR 271/76). Pogorszenie sytuacji życiowej, o jakim mowa w art. 446 § 3 kc musi być rozumiane szeroko i obejmować szkody majątkowe, często nieuchwytne lub trudne do wyliczenia, polegające nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, ale na utracie realnej możliwości samej stabilizacji warunków życiowych lub ich polepszenia, przy czym przyznane odszkodowanie nie może być źródłem wzbogacenia się osób uprawnionych. Odszkodowanie przewidziane w art. 446 § 3 kc obejmuje przede wszystkim takie szkody, które nie dają się sprecyzować i określić w konkretnych wartościach pieniężnych, szkody te wyrażają się w ogólnym, znacznym pogorszeniu warunków życiowych, w jakich znaleźli się najbliżsi członkowie rodziny zmarłego, przy czym konieczną przesłanką zastosowania powyższego przepisu jest wykazanie, że pogorszenie dotyczy materialnych warunków, a nie polega wyłącznie na cierpieniach moralnych (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2006 r., VI ACa 1020/2005). Dla oceny, czy nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji członków rodziny zmarłego, nie wystarczy samo odniesienie się do stanu z dnia śmierci poszkodowanego, ale konieczne jest uwzględnienie utraty perspektyw jakie członkowie rodziny wiązali z osobą zmarłego, co w szczególności dotyczy dzieci zmarłego, dla których utrata w tak młodym wieku ojca jest startą szczególnie dotkliwą, rzutującą na pogorszenie się ich sytuacji życiowej w wielu aspektach, nie tylko czysto materialnych, ale także psychicznych, skutkujących trudnościami adaptacyjnymi, a w konsekwencji wpływających na całe ich dalsze życie (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2006 r., VI ACa 1390/2005). Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 kc obejmuje niekorzystne zmiany bezpośrednio w sytuacji materialnej najbliższych członków rodziny zmarłego, jak też zmiany w sferze dóbr niematerialnych, które rzutują na ich sytuacje materialną. Sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzionych nadziei po śmierci dziecka nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania. Jeśli jednak te negatywne emocje wywołały chorobę, osłabienie aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężania trudności dnia codziennego, to, bez szczegółowego dociekania konkretnych zdarzeń lub stopnia ich prawdopodobieństwa, można, na zasadzie domniemania faktycznego przyjąć, że pogorszyły one dotychczasową sytuację życiową osoby z najbliższego kręgu rodziny zmarłego (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 czerwca 2004 r., IV CK 445/2003). Pogorszenia sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 kc nie można sprowadzać do prostego zmniejszenia dochodów lub zwiększenia wydatków najbliższych członków rodziny zmarłego. Pojęcie to ma sens o wiele szerszy. Szkody majątkowe prowadzące do znacznego pogorszenia bieżącej lub przyszłej sytuacji życiowej osoby najbliższej zmarłemu są często nieuchwytne lub trudne do obliczenia. Często wynikają z obniżenia aktywności życiowej i ujemnego wpływu śmierci osoby bliskiej na psychikę i stan somatyczny, co niekoniecznie przejawia się w konkretnej chorobie (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 lutego 2004 r., V CK 269/2003).

Wdowcowi należy się od sprawcy wypadku odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci żony. Na wysokość odszkodowania mogą wpływać także dochody kolejnej partnerki (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2005 r., I ACa 1144/2005). Siostra ofiary wypadku może domagać się odszkodowania z powodu pogorszenia jej sytuacji życiowej, nawet gdy chodzi głównie o dolegliwości natury psychologicznej (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2004 r., I ACa 89/2004). Jeżeli członek rodziny dozna na skutek silnego wstrząsu psychicznego spowodowanego tragiczną śmiercią osoby najbliższej znaczniejszych zmian w stanie zdrowia, to zachodzą przesłanki do zasądzenia na jego rzecz odszkodowania przewidzianego w art. 446 § 3 kc (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 8 maja 1969 r., II CR 114/69).

W praktyce bywa jednak rożnie, niektóre zakłady ubezpieczeń wypłacają najbliższym członkom rodziny zmarłego odszkodowania bez problemów, niektóre zaś doprowadzają wręcz do absurdu potrzebę wykazania przez uprawnionego znacznego pogorszenia się jego sytuacji życiowej. Dodatkowo sytuację komplikuje nie zawsze jednolite orzecznictwo sądów. Patrząc na problem od strony poszkodowanego jest to jedno z najtrudniejszych do uzyskania świadczeń odszkodowawczych, albowiem pojecie "znacznego pogorszenia sytuacji życiowej" jest nie precyzyjne i pozwala na diametralnie różną interpretację.

Brak komentarzy :

Prześlij komentarz

Odszkodowania - szkoda na osobie

Odszkodowania - naprawienie szkody

Zadośćuczynienie